ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

    ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΩΝ

 

    ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΑΝΑΣΚΑΦΗ ΛΑΥΡΙΟΥ

 

   Υπεύθυνος Έργου: Κ. Τσάϊμου, Καθηγήτρια ΕΜΠ
 

 

 

 

    Αρχική
  Τοποθεσία
  Ιστορικό Έρευνας
  Ανασκαφή
  Συνεργάτες
  Εξόρυξη-Ανάκτηση
  Επικοινωνία

Ιστορικό Έρευνας

Η Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του Ε.Μ.Πολυτεχνείου από το έτος 1996 έχει αρχίσει πρόγραμμα ανασκαφικής έρευνας σε συγκροτήματα εμπλουτισμού ελικοειδών πλυντηρίων. Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η γνώση και επίλυση τεχνικών θεμάτων της λειτουργίας του τύπου των πλυντηρίων αυτών. Οι περιοχές που διεξάγει το Ε.Μ.Πολυτεχνείου ανασκαφές είναι η περιοχή Μπερτσέκο και Αρύ.

Σε αντίθεση με τα γνωστά επίπεδα πλυντήρια που κατά κόρον χρησιμοποιήθηκαν στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις του Λαυρίου, τα ελικοειδή αποτελούν μια επαναστατική αλλαγή στη μέθοδο επεξεργασίας καθαρισμού του μετάλλου που συντόμευε τη σχετική διαδικασία κατά πολύ και με λιγότερο προσωπικό.

Ιδιαίτερο τεχνικό χαρακτηριστικό αυτών των πλυντηρίων είναι η επιστροφή του νερού στο σημείο από όπου ξεκινούσε, με μικρή υψομετρική διαφορά, η σύμπτυξη του χώρου της όλης διαδικασίας, η αμεσότητα εμπλουτισμού του μεταλλεύματος και κυρίως η κατασκευή και οι διαστάσεις των μαρμάρινων κοιλοτήτων των πλυντηρίων που χρησίμευαν στον εμπλουτισμό του μεταλλεύματος.

Η ανακάλυψή-εντοπισμός των ελικοειδών πλυντηρίων, στις περιοχές Μεγάλα Πεύκα, Δημολιάκι και Μπερτσέκο, πραγματοποιήθηκε από τον καθηγητή Κωνσταντίνο Κονοφάγο και την ομάδα του, που έκανε και σχετική ανακοίνωση στην Ακαδημία Aθηνών. Μάλιστα, ο καθηγητής κατασκεύασε με τον ίδιο τρόπο ένα σύγχρονο ελικοειδές πλυντήριο, το οποίο λειτούργησε πολύ ικανοποιητικά.

Μπερτσέκο

Το συγκρότημα Μπερτσέκο καθορίστηκε ως χώρος ανασκαφής, γιατί το έτος 1968 στην περιοχή είχαν εντοπιστεί δύο ασβεστολιθικά κομμάτια από ελικοειδές πλυντήριο με τις χαρακτηριστικές κοιλότητες.

Πρόκειται για ένα συγκρότημα εμπλουτισμού μεταλλευμάτων που περιλαμβάνει εκτός από το ελικοειδές πλυντήριο και τρία επίπεδα πλυντήρια πλαισιωμένα με τριβεία, δεξαμενές νερού, και με τα διάφορα δωμάτια.

Το συγκρότημα έχει υποστεί μεγάλη καταστροφή από τη σύγχρονη μεταλλευτική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στην περιοχή τον προηγούμενο αιώνα.  Πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση του ελικοειδούς πλυντηρίου με τα μαρμάρινα κομμάτια του πλυντηρίου που βρέθηκαν διάσπαρτα στη γύρω περιοχή.

Αρύ

 Η κοιλάδα Αρύ αποτελεί μια σημαντική βιομηχανική περιοχή της αρχαιότητας λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων. Οι αρχαίοι έκαναν εντατική εκμετάλλευση του πλούσιου σε μόλυβδο και άργυρο μεταλλεύματος της περιοχής με στοές και φρέατα, αφήνοντας στην κοιλάδα πλήθος εγκαταστάσεων εμπλουτισμού μεταλλευμάτων και καμίνια τήξεως σε μήκος περίπου 2 χιλιομέτρων.Η κοιλάδα αποτελεί μια σπάνια περίπτωση βιομηχανικής εγκαταστάσεως αφού συνυπάρχουν βιομηχανικές εγκαταστάσεις της αρχαιότητας και των νεωτέρων χρόνων.

Η πρώτη αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή είναι η ανασκαφή που διεξάγεται από το έτος 2002 από τη Σχολή ΜΜΜ του Ε.Μ.Π σε συγκροτήματα εμπλουτισμού μεταλλευμάτων υπό τη διεύθυνση της Αρχαιολόγου καθηγήτριας κ. Τσάϊμου. Η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως ανάμεσα στα επίπεδα πλυντήρια και 4 μαρμάρινα ρείθρα της ύστερης κλασσικής περιόδου (Αρύ Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV), μοναδικά μνημεία της αρχαίας τεχνολογίας. Τα ρείθρα είναι κυκλικής μορφής σκαλισμένα πάνω σε μαρμάρινα κομμάτια και τρία εξ αυτών σώζονται ακέραια, συγκριτικά με τα μέχρι τώρα γνωστά ρείθρα, που είναι κατεστραμμένα και ελλειπή. Τα ρείθρα εγκλείονται σε τετράγωνα Δωμάτια.